رک بودن با پرخاشگری چه فرقی دارد؟
چطور میتوانیم آدم رکی باشیم؟
حتما شما هم با خیلی از افراد مواجه شده اید که هر حرفی را که دوست دارند به شخص مقابلشان میگویند و بعد هم با افتخار میگویند من رکم !
خیلی وقتها این رفتار نه تنها رک بودن نیست بلکه یک نوع پرخاشگری هست چون باعث میشود ما در ارتباط با این افراد حال خوبی نداشته باشیم و از حرف های آنها حتی ناراحت شویم.
من قصد دارم در این مقاله بگویم که رک بودن اصلا چه چیزی هست و چطور میشود کلام و رفتار قاطعانه ای داشته باشیم.
در واقع برخی از افراد که رفتارهای خجولی گری از خودشان نشان میدهند و ما به آنها افراد خجالتی می گوییم.
این افراد معمولا در نه گفتن مشکل دارند و هر کاری که دیگران می خواهند را انجام می دهند ، برای اینکه اختلاف و بحث و تعارضی پیش نیاید اغلب از حقوق خود می گذرند و یا اصلا نمی دانند چه حقوقی دارند.
حال در مقابل این افراد خجول افرادی قرار دارند که می خواهند خجول نباشند و چون مهارت رفتار درست را بلد نیستند از آن سوی بام می افتند و به آنها پرخاشگر گفته می شود افراد پرخاشگر معمولا با صدای بلند و به تندی جواب می دهند ، واکنش سریع در مقابل رفتار یا حرف دیگران از خود بروز می دهند ، به احساسات دیگران اهمیتی نمی دهند و فقط کافی است در تعامل با افراد خجول قرار بگیرند تا می توانند از خجول ها سوء استفاده می کنند.
گاهی اوقات ممکن است خود افراد خجول ، پرخاشگر هم باشند و از آنجایی در برخی از موقعیت ها نتوانسته از حقوق خود دفاع کند و یا کاردرست را انجام دهد و به خاطر خجولی گری کار اشتباه را انجام داده است اکنون از درون پر از خشم و نفرت از خود و دیگران هست بنابراین شروع به پرخاشگری می کند.
هر دو رفتار چه خجولی گری و چه پرخاشگری رفتارهای ناکارآمد هستند
به هر حال هر دو رفتار چه خجولی گری و چه پرخاشگری رفتارهای ناکارآمدی هستند که افراد در مقابل دیگران از خود بروز می دهند و معمولا با این رفتارهای خود خانواده ، دوستان ، همکاران و یا حتی افراد غریبه را آزرده خاطر می کنند و ممکن است ارتباطات خوب و موقعیت های مناسب خودشان را از دست بدهند.
شاید اینطور به نظر بیاید که افراد پرخاشگر فقط موجب آزار دیگران می شوند و خودشان حالشان خوب است اما اینطور نیست این افراد خودشان هم در رنج هستند.
همین که دیگران حاضر به برقراری ارتباط طولانی مدت با این افراد نیستند و یا به نوعی آنها را تحمل می کنند خود رنج بزرگی است.
خب اینها چه ارتباطی به رک بودن داشت؟
همه این توضیحات را دادم تا بگویم برخی افراد که با افتخار می گویند من رک هستم در واقع در حال بروز رفتار پرخاشگری هستند. پرخاشگری که زیر نقاب رک بودن پنهان شده است رفتار درست انسانی نیست آن چیزی که به عنوان رفتار ایده آل انسانی از یک فرد بالغ مورد انتظار است قاطعیت هست.
قاطعیت یا Assertiveness چیست؟
Assertiveness یا قاطعیت یعنی اینکه بتوانیم خواسته ها و نیازهای خود را بیان کنیم بدون اینکه صدمه ای به حقوق ، ارزشها و احساسات دیگران وارد کنیم
حالا با این تعریف خودتان قضاوت کنید آیا شخصی که بدون در نظر گرفتن حقوق ، ارزش ها و احساسات طرف مقابل اش حرفی را به سمت او پرتاب می کند، رفتار قاطعانه ای دارد ؟ آیا رفتار او پرخاشگرانه و ادعای الکی رک بودن نیست؟
چطور رفتار قاطعانه داشته باشیم؟
قبل از اینکه حرفی بزنیم یا رفتاری را از خود نشان دهیم از خودمان این سوالات را بپرسیم:
آیا با گفتن این حرف یا انجام این کار حال من بهتر می شود؟
آیا صدمه ای به احساسات فرد مقابل نمیزنم؟
آیا بعدا ازاین رفتارم پشیمان نمی شوم؟
آیا رفتارم موثر و نتیجه بخش خواهد بود ؟
آیا این کار من اخلاقی هست و موجب زحمت دیگری نمی شود ؟
وقتی این سوالات را از خود پرسیدیم با پاسخ دادن به آنها متوجه می شویم که آیا رفتار ما قاطعانه است یا پرخاشگری هست
شاید بگویید این ارزیابی خیلی سخت هست ، درسته ممکن است در ابتدا سخت به نظر بیاید زیرا ما به رفتارهای قبلی خودمان عادت کرده ایم و این تغییر سخت است اما اگر می خواهید مثل اکثریت مردم نباشید و متفاوت رفتار کنید می بایست به اندازه کافی تمرین کنید تا استاد رفتار قاطعانه باشید.
در مقابل افرادی که الکی رک هستند چه کنیم؟
همانطور که قبلا توضیح دادم خیلی از افراد تصور می کنند رک هستند در صورتی که رفتار آنها بیشتر پرخاشگری است و اگر شما آدم خجولی باشید و این افراد نقطه ضعف شما را بدانند به راحتی باعث رنجش و آزار شما خواهند شد .
البته این افراد ممکن است هیچ دلیل عمدی برای این کار خود نداشته باشند تنها به رفتار نادرست خود آگاه نیستند و تصورمی کنند که اتفاقا رفتارشان درست است. پس نیاز هست به خودآگاهی برسند و مهارت رفتار قاطعانه را یاد بگیرند
کافی است سوالاتی را که در قسمت رفتار قاطعانه گفتیم را از آنها بپرسیم و کمک کنیم تا به خود آگاهی برسند
به طور مثال بپرسیم :
آیا با گفتن این حرف ها حالت بهتر می شود ؟
فکر نمیکنی این حرف یا رفتارت باعث آزار دیگران شود؟
فکر میکنی این رفتارت موثر و نتیجه بخش هست؟ یا باعث بهتر شدن رابطه مان میشود؟
این سوالات اغلب افراد را وادار به تفکر و بازنگری در رفتارهایشان می کنند و کمک می کنند تا شخص مسئولیت کلام و رفتار خود را در ارتباط با دیگران به عهده بگیرد
در گام بعدی می توان در مورد احساس خودمان صحبت کنیم و به شخص پرخاشگر بگوییم که با شنیدن این حرف از شما من ناراحت شدم و چطور می توانیم این مسئله را حل کنیم؟
وقتی از خود شخص راه حل می خواهیم باز هم او را به مسئولیت پذیری دعوت می کنیم . در این صورت احتمال بروز دوباره پرخاشگری از جانب او کمتر خواهد بود.
در این مقاله سعی کردم تا به درستی تفاوت بین پرخاشگری و رفتار قاطعانه را بازگو کنم تا افراد دچار اشتباه نشوند و یادتان باشد ما اجازه نداریم به اطرافیان مان بگوییم تو پرخاشگری یا تو خجولی ما فقط میتوانیم با پرسیدن سوال های درست از خودمان و دیگران به انتخاب رفتار درست کمک کنیم. امیدوارم که این مقاله برایتان مفید و کاربردی باشد.
